Ξύλινα, όμορφα σκαριά στα νερά της Πάρου
Στην πιο σκληρή σκηνή του ντοκιμαντέρ «Αθηνά εκ του μηδενός», μια μπουλντόζα διαλύει ένα ξύλινο καΐκι. Το θέαμα σπαραξικάρδιο, ακριβώς το συναίσθημα του θεατή άλλωστε ήταν στο στόχαστρο του Κώστα Γουζέλη που είχε την ιδέα αυτού του έργου, καθώς λάτρευε τη θάλασσα και τα ξύλινα σκαριά.
Η «Αθηνά» είναι μάλλον το τελευταίο ξύλινο καΐκι που χτίστηκε στην Ελλάδα, και το ντοκιμαντέρ που γύρισε ο Γουζέλης, με τη βοήθεια του σκηνοθέτη Φοίβου Κοντογιάννη, του «θετού γιου» του όπως τον έλεγε, παρακολουθεί την διαδικασία της κατασκευής του από το μηδέν. Και αυτό σε μια εποχή που η ελληνική ξυλοναυπηγική παράδοση εξαφανίζεται και τα παραδοσιακά καΐκια καταστρέφονται με βάση τη συμφωνία που έχει κάνει η Ευρωπαϊκή Ενωση (και) με την Ελλάδα με στόχο να μειωθεί ο στόλος και κατ’επέκταση η υπεραλίευση. Και όμως: θα μπορούσαν να σωθούν αλλάζοντας χρήση, υποστήριζε ο Γουζέλης.
Τα «Καπετανέικα» ήταν άλλη μια επιθυμία του Κώστα Γουζέλη που, αν και Ναξιώτης στην καταγωγή, πρόσφερε περισσότερα από 40 χρόνια της ζωής του στην Πάρο. «Ρίζωσε τελικά στην Πάρο», γράφει η παριανή Parola σε ένα άρθρο για τη ζωή του, τη δουλειά του, αλλά και για την πανέμορφη «συμιακή σκάφη» του. Δυστυχώς δεν πρόλαβε να δει την ιδέα του να υλοποιείται.
«Αρχιτέκτονας, καπετάνιος, ψαράς, ποιητής, στοχαστής, ζωγράφος, γλύπτης, σιδεράς, μάστορας, ψηφιδοθέτης, εκδότης, φωτογράφος», έγραφε σε ένα παλιότερο κείμενό της η Ευφροσύνη Δοξιάδη στην Popaganda, o Γουζέλης έφυγε από τη ζωή στις 20 Δεκεμβρίου 2016, εξακολουθεί όμως να ζει στις καρδιές των ανθρώπων που τον γνώρισαν.
Τους μήνες που ακολούθησαν και κάτω από την συναισθηματική φόρτιση που προκάλεσε η απώλειά του, οι φίλοι του στην Πάρο αποφάσισαν να υλοποιήσουν την ιδέα του με οδηγό τους μία και μόνο σκέψη «Πώς θα του άρεσε;». Για ένα τριήμερο λοιπόν, πέρσι τέτοιο καιρό, από 15 έως 17 Σεπτεμβρίου 2017, ο κόλπος της Νάουσας γέμισε για πρώτη φορά με ξύλινα σκαριά και πανιά όλων των ειδών, που τόσο αγάπησε ο Γουζέλης.
Τα «Καπετανέικα» έγιναν φέτος για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, από τις 14 μέχρι τις 16 Σεπτεμβρίου και εκτός από την επίδειξη των σκαφών οργανώθηκαν και άλλες παράλληλες εκδηλώσεις που μεταξύ άλλων περιλάμβαναν την έκθεση φωτογραφίας «Καράβια που δεν φοβήθηκαν» από την Χριστιάννα Οικονόμου, εργαστήριο κατασκευής «καράβας» για μικρούς και μεγάλους, έκθεση με καΐκια μινιατούρες του Μπενέτου Σκιαδά, προβολή του ντοκιμαντέρ «Αιγαίο νυν και αεί», ακόμη και εικαστικές δραστηριότητες για παιδιά που εικονογράφησαν το παραμύθι «Το καΐκι του καπετάν Κώστα». Και έκλεισαν με ένα παραδοσιακό γλέντι στο Καρνάγιο Π. Αλιμπράντη.
«Η ημερομηνία γνωστή, έχουμε πει: τρεις τρεις εννιά. Κάθε χρόνο το τρίτο τριήμερο του ένατου μήνα», έγραφε η πρόσκληση προς τους λάτρεις της θάλασσας, που δημοσιεύτηκε στην τοπική εφημερίδα Parosin. Μάλιστα, στους φετινούς Αγώνες Επίδειξης Ξύλινων Ιστιοπλοϊκών Σκαφών προς τιμήν του Κώστα Γουζέλη συμμετείχαν πολύ περισσότερα σκαριά αφού ανταποκρίθηκαν καπεταναίοι από όλη την Ελλάδα.
Φυσικά η «Αθηνά», η «συμιακή σκάφη» του Γουζέλη που χτίστηκε στο καρνάγιο του ξυλομαραγκού Νίκου Δαρουκάκη στην Αίγινα, ήταν εκεί μαζί με «δωδεκάμετρα τρεχαντήρια, καΐκια, εικοσάμετρο καραβόσκαρο, πέραμα, τρεχαντήρι με ιστιοφορία φάθας, βαρκαλάς, καταμαράν λατίνι, σακολέβες, δεκάκοπες φαλαινίδες με ιστιοφορία λατινιού,» όπως έγραφαν οι ταμπέλες τους, λέξεις άγνωστες για τους περισσότερους από εμάς που όμως θα ήταν πραγματικά κρίμα να χαθούν στη λήθη του χρόνου.
